UYGARLIĞIN 3R ‘Sİ DÜŞÜNCEDE RÖNESANS, DİNDE REFORM, ENDÜSTRİDE REVOLUTİON

İtalyada Floransa kentinde başlayan ve İtalya’nın ve Avrupa’nın diğer kentlerine yayılan 1350’lerden 1600’lere kadar etkinliğini sürdüren Rönesans hareketi düşüncede, sanatta , bilimde , mimarlıkta, felsefede ,teknolojide ,müzikte ve daha bir çok alanda yeniden doğuşu ve yenileşmeyi ifade eder. Petrarca ile başlamış olan Rönesans bir tarihsel bütünlük içinde uygarlığın bir evresi olarak kabul edilir. Rönesansın yarattığı modern kültürün klasik çağın canlandırılmasına borçlu olduğu varsayılır. Rönesans insanı, her şeyi kendi arzusuna göre yönlendiren, hırslı, gururlu, şöhret ateşi ile yanan , özgür düşünceli, becerikli, basına ve sanata yatkın ve bağımsız ‘’Avrupalı çocukların ‘’ilki idi. Rönesans’ın yalnız erkeklerin yarattığı bir hareket olmadığına ve kadın sanatçıların da katkısı olduğuna, örnekleriyle, belki de Türkiye’de ilk kez, bu kitapta yer verildi. Türkiye’de Rönesans çocuğunun doğumu ancak Atatürk Devrimleriyle , 425 yıl sonra gerçekleşti. Bu dönemde devlet ve ekonomi rasyonel bir nitelik kazanıyordu. İnsan zekası yeniden doğuyor, yeni bir yaşam biçimi, anlayış ve biçemi önem kazanıyordu. Katolik kilisesi eski etkinliğini yitiriyor ve seküler bir anlayış egemen oluyordu. Tarih 16. Ve 17, yüzyıllarda yetişen bilim insanlarına ait olayları ve buluşları sıraya koymakta zaman bulamıyordu. 1517’de Marten Luther’in 95 teziyle başlayan reformasyon hareketi Protestanlığın doğmasına neden oldu. Tıpkı İsa’ının , zamanında var olan Roma ve Roma’nın vasal Yahudi devleti’inin kıralı Herod’a ve tutucu Yahudi elitine karşı başlattığı isyan hareketi yeni bir din kurulması için değil varolan Yahudi dininin reformasyanı için olduğu gibi, Lutherİn isyanı da Katolikliğin reformasyonu içindi. Luther’in Almanca’ya tercüme ettiği İncil’in, Gutenberg’in icad ettiği matbaa makinesi ile bir milyona varan basımı ve satışı ile Tanrı artık Vatikan’ın egemenliğinden çıkmış herkesin gönlüne inmiş oluyordu. İslam tarihinde de Ebu Hanefi, Mutezile hareketi ve Endülüs İslam devleti de benzer reformları yapmaya çalışmıştı. Ölü Deniz yazıtlarının pesher tekniği ile gerçek yorumunu yapan Avustralyalı teolog profesör Barbara Thiering’in Hıristiyan dininin temellerini sarsan analizleri Türkiye’de ilk kez bu kitapta yer aldı. Düşüncede ve dinde olan bu gelişmelerin sonucu endüstri devrimi uygarlığın bir diğer evresi olarak ortaya çıkmıştı ve 18 yüzyılda Avrupa’da ve Kuzey Amerika’da yaşandı. Köylü ve çiftçi toplumları endüstrileşmiş ve kentli toplumlar haline dönüşmüşlerdi.İlkin İngiltere’de başlayan endüstrileşme hareketi daha sonra ABD’ de ve diğer Avrupa ülkelerine, değişik zamanlarda , yayıldı. İngiltere’de başlayan endüstrileşme devrimini yaratan benzer şartların Osmanlı İmparatorluğun’da da varolmasına karşın Osmanlı Devleti’nin neden endüstrileşmediği ve Türkiye’de gerçek endüstrileşmenin Cumhuriyet’le nasıl başladığı da bu kitapta ayrıntılı olarak anlatılmaktadır.