Türkiye Türkçesinde Ses Düşmeleri

Dil adı verilen olgu sonu olmayan bir evreni karşılar. Bu evren içerisinde dili oluşturan ve kullanıma sunan dil bilgisi kuralları, bireyin dili doğru kullanımı ve gelecek nesillere aktarımı için çok önemlidir. Dil olayları dillerin tarihsel sürecinde önemli rol oynamaktadır. İnsanoğlunun var olduğu günden bugüne kadar geçen zaman içerisinde dilbilgisi incelemeleri ile başlayan daha sonra dilbilim incelemeleri ile devam eden çalışmalar hep önemli rol oynamıştır. Bu çalışmalar içerisinde yer alan ses olayları da dil bilgisinin önemli bir çalışma alanıdır. Ses bilgisi içerisinde bulunan ses düşmeleri dillerde doğal olarak yer bulan ve sıklıkla başvurulan dil bilgisi

olaylarındandır. Ses düşmeleri dillerde en az çaba yasası, çeşitli ses olayları ve estetik kaygılar ile karşımıza çıkmaktadır. Kitabımızda Türkiye Türkçesi yazı dilinde meydana gelen ses düşmesi olayları incelenmiştir. Ses düşmesine uğrayan kelimelerin tespitinde bilinen klasik örnekler yerine, edebî eserlerden doğal ve kullanımdaki örnek cümleler esas alınmıştır. Ses düşmelerinin tespiti için otuz üç roman, hikâye ve şiir kitabından oluşan eser taranmıştır. Eserlerden tespit edilen 4229 cümlede ses düşmesine uğrayan kelimeler tespit edilerek ses düşmelerinin bir sınıandırması yapılmış, bu sınıandırma içerisine yerleştirilen cümleler kendi kategorileri içinde ulaşılmasının kolaylığını sağlamak amacıyla alfabetik olarak dizilmiştir. Sınıflandırma esnasında ses düşmeleri öncelikle ünlü ve ünsüz düşmeleri olarak kategorize edilmiştir. Daha sonra bunlar kendi içerisinde kelime başı, ortası veya sonunda meydana gelen düşmelere göre sınıandırılmıştır. Kategorilerin en sonunda da büzülme, hece düşmesi ve kaynaşmaya yer verilmiştir. Ses bilgisi alanına katkı sunması dileklerimizle...