REŞADİYE’DE ALEVÎLİK

Bu çalışmada, tarih boyunca üzerine farklı yaklaşım ve değerlendirilmelerde bulunulan, son günlerde dinî ve siyasi açıdan çok konuşulan, İslam Mezhepleri Tarihi içinde kendine has yapısı ile önemli bir konu olan Alevîlik konusu ele alınmıştır. Geçmişten günümüze, Alevîlik İslam’ın içinde bir oluşum mudur, yoksa İslam dışı bir felsefi düşünce biçimi midir, İslam içinde mezhep midir, yoksa tarikat mıdır? vb. tartışmalar süregelmiştir. Çalışmanın kapsamı, amacı ve sınırları gereği bu tartışmalara girilmeden, Alevîlik meselesi bu çalışmada Reşadiye özelinde ele alınmış ve “Reşadiye’de Alevîlik” başlığı altında incelenmiştir. Ayrıca klasik ve güncel kaynaklar ışığında Reşadiye Alevîliğinin inanç, ibadet ve sosyal yapıları ele alınara yöre insanının kendine özgü tanım ve tarifleri ortaya koyulmaya çalışılmıştır.

Araştırmada yöntem olarak nitel araştırma yöntemlerinden yarı yapılandırılmış mülakat formu kullanılmış; Reşadiye ilçe merkezi ve köylerinde yaşayan Alevî dede ve talipler başta olmak üzere bölgede yaşayan vatandaşlardan mülakat tekniği ile veri toplanması sağlanmıştır. Yapılan mülakatlar sonucunda Reşadiye Alevîlerinin tarihsel süreci, inanç ve ibadet anlayışı, dinî ve kurumsal yapısı, sosyo-psikolojik yönü, ahlâki ilkeleri ile örf ve âdetleri İslam Mezhepler Tarihi’nin betimleyici/deskriptif metodu esas alınarak, objektif bir şekilde sunulmaya çalışılmıştır.