ORTA DOĞU’DAKİ GÜVENLİK SORUNLARININ BÖLGESEL GÜVENLİK YAPILANMASINA ETKİSİNİN ANALİZİ

Çalışmanın birinci bölümünde, güvenliğin sosyal bilimlerde bilimsel bir kavram olarak hangi anlamlarda kullanıldığı, geçmişten günümüze uluslararası ilişkiler teorileri kapsamında nasıl ve hangi amaçlarla kullanıldığı analiz edilmeye çalışılacaktır. Bu doğrultuda güvenlik kavramı

Realizm, Liberalizm, Marksizm, Eleştirel Kuram, Post Modern Kuram,

Feminist Kuram, Konstrüktivist Kuram, Kopenhag Okulu ve Aberystwyth

Okulu gibi disiplinlerin temel parametreleri altında incelenecek, farklı

düzlemsel boyutlarda ele alınacaktır. Çalışmanın ikinci bölümünde güvenliğin teorik boyutunun pratiğe nasıl yansıdığı, güvenlik adına son derece hassas bir bölge olan Orta Doğu üzerinden incelenecektir. Bölge temel iç ve dış bileşenleriyle güvenlik parametresi üzerinden analiz edilmeye çalışılmıştır. Bölgenin güvenlik açısından kırılgan bir yapı arz etmesinin temel saikleri bölgenin temel gerçeklikleri dikkate alınarak, neden-sonuç ilişkisi içerisinde incelenecek, bölge devletlerinin güvenliğe yaklaşımları ele alınacaktır. Bu noktada bölge güvenliği üzerinde doğrudan etkili olan bazı devlet-dışı yapılanmalar da analiz edilecektir. Üçüncü ve son bölümde Orta Doğu bölgesinde güvenliğin petrol boyutu, bölge devletlerinin silahlanmasına olan etkisi, mezhepsel ve toplumsal çatışmaların meydana gelmesindeki rolü incelenecektir. Bölgenin günümüzde güvenlik sorunlarının merkezinde yer almasında petrol faktörünün önemli bir etkisi vardır. Petrol faktörünün güvensizliği beraberinde getirmesi bölge devletlerini silahlanmaya itmiş, bölgenin legal veya illegal uluslararası silah ticareti için önemli bir yer edinmesini sağlamıştır. Bölge devletlerinin ve diğer devlet-dışı örgütlenmelerin silahlanması ile Orta Doğu daha da radikalleşmiştir. Radikalleşen bölgede etnik, mezhepsel, toplumsal çatışmalar daha da artmış, bölge güvenlik faktörü bakımından ateş çemberine dönüşmüştür.