KUR’AN-I KERİM’DE HALİFE KAVRAMI

İslam âlimleri anlamı tam olarak kavranamayan veyahut birden fazla anlama gelen kavramları geçmişte el-eşbâh ve’n-nezâir günümüzde ise Kur’an’da Kavram vb. adlarla açıklamaya çalışmışlardır. Tefsir âlimleri yorumlarının Allah Teâlâ’nın bildirdiği veya kastettiği nihai anlam olmadığını ve bu sahadaki çalışmaların daha da derinlemesine sürdürülmesi gerektiğini ifade etmişlerdir. İnsanın Allah’ın halifesi olduğu düşüncesinin hem geçmiş müfessirler hem akademisyenler hem de halk arasında pek çok kimse tarafından ifade ediliyor olması bizi bu konuda araştırma yapmaya sevk etmiştir. Kavram araştırması olan bu çalışmada metot olarak halifenin lügat manası ile Kur’an’da geçtiği ayetlerin tefsirleri incelenerek hâsıl olan manalar tespit edilmeye çalışılacaktır. Çalışmada insanın Allah’ın halifesi olamayacağı ve insan için en yüce makamın Allah Teâlâ’ya kulluk olduğu delilleriyle ifade edilmeye çalışılacaktır. Ayrıca, bayraktarlığını yapacak bir liderden yoksun olan İslam âleminin başında bir halifenin (başkan) bulunması dini naslar bakımından zaruri midir sorusunun cevabı üzerinde de kısaca durulacaktır. Bu yüksek lisans çalışmasında bana yol göstererek değerli mesailerini tahsis eden Prof. Dr. M. Sait ŞİMŞEK hocama, üzerimde emekleri olan bütün kıymetli hocalarıma ve eşime en içten teşekkürlerimi sunarım. Dâr-ı Bekâya irtihal eyleyen hocalarıma, anne ve babama Allah Teâlâ’dan rahmet dilerim.