İSLAM’DA ÜÇ KUTSAL MESCİDE YOLCULUK ŞEDD-İ RİHÂL HADÎSİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Tarih boyunca her toplumun birtakım kutsalları var olagelmiştir. İslâm toplumunun da değerini dinden alan, zaman ve mekân bağlamında değerlendirilen kendine özgü çok sayıda kutsalı bulunmaktadır. Bu bağlamda Müslümanların, dinî bir değer atfettikleri ve gönüllerinde müstesna bir yeri olan Mescid-i Harâm, Mescid-i Nebevî ve Mescid-i Aksâ, kutsal mekânlar olarak kabul edilmiştir. Bu mekânlara dînî değer ve kutsallık kazandıran hususların başında bazı hadis rivâyetleri yer almaktadır. Nitekim şedd-i rihâl hadîsi üç kutsal mescide yolculuğu ve orada kılınan namazların faziletini konu edinmektedir. Hadîsin nasıl anlaşılması gerektiği hususunda geçmişten günümüze bazı tartışmalar yaşanmış olsa da Mescid-i Harâm, Mescid-i Nebevî ve Mescid-i Aksâ’nın diğer mekânlara nazaran daha faziletli olduğu hususunda bir ittifaktan söz etmek mümkündür. Kimi oryantalistler tarafından siyasi sebeplerle uydurulduğu söylenilen bu hadisin sened ve metin açısından tetkiki bir gereklilik arz etmektedir. Bu amaçla eserde şedd-i rihâl hadîsinin muhteva tahlili ve İslâmî ilimlere yansımaları yanında güncel tartışmalardaki boyutu ele alınmıştır.