İSLAM HUKUKUNDA ZEKÂT MALLARI VE NİSAPLARI

Mal kavramı, zekât malları, nisab ve nisbetleri ilk dönemlerden itibaren fukahanın tartıştığı ve ihtilaf ettiği konulardan biri olmuştur. Bazıları sadece naslarda zikredilenleri zekât malı saymıştır. Bazı fakihler naslarda zikredilen mal çeşitlerinin ortak özelliğinin nemâ olduğuna vurgu yapmışlar, nâmî olan her meşru malın, zekât malı olabileceğini, naslarda zikredilenlerle sınırlandırılamayacağını söylemişlerdir. Buna rağmen istisnasız her mezhebin farklı gerekçelerle, dönemlere göre zekât malı konusunda sınırlayıcı olduğu da aşikârdır. Günümüzde kıymet arz eden ve nâmî olan mallar konusu, yeni bir yaklaşıma ihtiyaç olduğu herkesin malumu haline gelmiştir. Ancak son dönemlerde zekât mallarının güncellenmesi, çoğunlukla klasik kaynaklardaki mevcut malumatın rafine edilmeden tekrarlanmasından ibarettir. Bu konuda bol kaynak mevcuttur. Genel olarak kaynaklar birbirinin tekrarı niteliğindedir. Bu tekrar, günümüzün hızlı değişen şartlarını anlama ve konuyla ilgili düşünce üretmede önümüzde engel

oluşturmuştur. Ayrıca konu kaynaklarda incelenirken naslara gereğince atıf yapılmamıştır. Kur’an’ın umumi mal anlayışına rağmen, mezhepler, bu konuda dönemlerinin mal anlayışını

yansıtmıştır.