İMAM MÂTÜRÎDÎ’NİN TE’VÎLÂT’INDA HAKİKAT-MECAZ OLGUSU

Girişte hakikat-mecazın Kur’an ayetlerinin tevilindeki önemini vurgulamak üzere çalışmaya konu seçilme amacı ve önemi üzerinde durulmakta, İmam Mâtürîdî’nin mecaz konusundaki yaklaşımına zemin oluşturması maksadıyla onun hayatı, eserleri ve tefsir yöntemi hakkında kısa bir bilgi verilmektedir. Birinci bölümde hakikat ve mecazla ilgili kavramsal bir çerçeve çizilmekte, mecazın dildeki yeri, Kur’an’da yer almasının önemi, Mecâzü’l-Kur’ân ilminin tarihi seyri, bu kavramın müteşabihlerin teviline ve ahkam ayetlerinden hüküm istinbatına etkisi hakkında açıklamalara yer

verilmektedir. İkinci bölümde, alimlerin, terimleşme sürecinde mecazın

varlığına dair müspet ya da menfi yaklaşımları ve bu konudaki değerlendirmeleri örnekler üzerinden değerlendirilmektedir. Bölümün sonunda Mâtürîdî’nin yöntemi ayrı başlık altında incelenmekte, bu konudaki tutumu tespit edilmeye çalışılmaktadır. Üçüncü bölümde ise Mâtürîdî’nin Te’vîlât adlı tefsirinde, ayetleri hakikat-mecaz yönüyle tevili, çeşitli örnekler üzerinden geniş bir şekilde incelenmekte, içerisinde mecazi

ifade bulunduğu söylenen ayetlere getirdiği yorumlar, diğer müfessirlerin görüşleriyle kıyaslanmakta ve değerlendirilmektedir.