İDEOLOJİLER

İdeoloji kelimesinin bizlerde uyandırdığı ilk imaj genellikle olumsuzluk ifadesidir. Bazı durumlarda sistematik fikir hareketleri olarak da algılanmaktadır. İdeolojiler dinin dünyevileşmiş şekilleri oldukları için haklılığı tartışmasız kabul edilen ve inanılan değer uğruna her şevin feda edilebileceği düşünce kalıplandır. İdeolojiler ilk çıktığı anda doğru düşünceyi düşündürmeyi sağlayabileceklerine inanan filozoflar tarafından ortaya atılmışlardır. Bu konuda ilham aldıkları kişide sansüalist filozof Condillac ve onun fikirlerini biraz daha ilerleten Helvetius olmuştur. İdeoloji kelimesi Destutt de Tracy tarafından 18. Yy sonlarında konusu fikirlerin tetkikinden ibaret olan ilim şeklinde tarif ediliyor. İdeoloji kelimesi daha sonra dar mana kazanıyor. İdeolojiler sosyal, politik ve kültürel hayata yön ve biçim vermek isteyen birer fikir sistemidirler.

Türkiye’de genellikle ideolojiler Kemalist ideoloji etrafında örgülenmiş olup, fikirlerini bu ideoloji ile bağımtılayan ideolojiler daha rahat hareket kabiliyetine sahip olmaktadırlar. Aynı zamanda devlet aygıtları tarafından da sınırlandırılmaları daha az olmaktadır.

Biz de şimdi değişik manalara gelen ideoloji kavramını ve Türkiye’de Osmanlı Devleti’nin son zamanlarında ortaya çıkan ideolojik akımlar ile cumhuriyet döneminde ortaya çıkan, Türk siyasi ve toplumsal hayatını etkileyen ideolojik akımları inceleyeceğiz.