İBNÜ’L-CEVZÎ VE FÜNÛNU’L-EFNÂN’IN İSTANBUL YAZMA NÜSHASI

Tefsir literatüründe ulûmü’l-Kur’ân, konuları ve kaynakları itibarıyla birçok araştırmanın temel meselesi olmuştur. Ebu’l-Ferec İbnü’l-Cevzî’nin (ö. 597/1201) Fünûnu’l-efnân fî ulûmi’l-Kur’ân adlı eserinin, Kur’ân ilimlerine dair ilk kapsamlı kaynaklar arasında kabul edilmesi tartışma konusudur. Zira İstanbul yazma nüshası, eserin diğer yazma nüshalarında bulunmayan 188 ilave varağa sahip olduğundan diğer nüshalar arasında farklı kalan tek nüshadır. Eserin tahkiklerine İstanbul’daki yazma nüshasındaki ilave varaklar dahil edilmediğinden söz konusu varakların eserin aslından mı olduğu yoksa sonradan esere ilave mi edildiği meselesi eseri daha fazla tartışmalı hale getirmektedir. Bu tartışmaya bir katkı sunmak üzere bu çalışmada İbnü’l-Cevzî’nin entelektüel biyografisine ve Fünûnu’l-efnân’ın yazma nüshasındaki fazla varakların müellifin diğer eserlerindeki verilerle mukayesesine yer verilmektedir. Böylece tek nüsha olması nedeniyle ihmal edilen yazma nüshadaki verilerin literatür içerisindeki yeri ve İbnü’l-Cevzî’nin bu alana katkısı ortaya koyulmaktadır.