FIRKA-İ İSLÂHİYE

19. yüzyıl, Osmanlı Devleti’nin dayandığı "geleneksel imparatorluk” temellerinin bütün dünyada köklü olarak değiştiği bir çağdır. Fransız İhtilâlinin getirdiği "dil-kültür-vatan” temeline dayalı yeni toplum ve devlet anlayışı Avrupa’da uluslar- arası siyaseti de değiştirdi. Osmanlı devleti gibi çok-kültürlü ve çok milletli devletler, bu süreçte ciddi bir buhran yaşadılar. Üstelik Osmanlı devleti, zayıflamış olan gücü sebebiyle bu süreçte büyük güçlerin, parçalanmasını hızlandıran müdahaleleri ile de mücadele etmek zorunda kaldı. Tanzimat sürecinde yeniden şekillenen Osmanlı bürokrasisinin çözüm bulmaya çalıştığı ilk meselelerden biri bu dağılma sürecini durdurmak olmuştur. Osmanlı Milleti yaratma fikri bu çözüm arama sürecinin bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır.