CLIFFORD ODETS ve AGİT-PROP TİYATRO

Tiyatro birçok kişi tarafından sadece insanların akşamları eğlenmek ve dinlenmek için gittiği bir eğlence aktivitesi olarak anlaşılıyor. Oysa tiyatro, sosyal ve siyasal olayları ele alan, insanları eğiten ve yönlendiren çok eski ve güçlü bir sanat dalıdır. İnsanoğlunun varlık tarihi kadar eskidir. Binlerce eserin yazıldığı tiyatro konusunda bir kitap yazmaya kalkışmak elbette zor bir iştir. Gerek ülkemizde gerekse yurt dışında tiyatro konusunda o kadar çok kitap, makale yazılmış ki yeni bir boyuta dikkat çekmek veya alana katkı sunacak bir boşluğu doldurma iddiasında bulunmak ciddi bir çaba gerektirir. Ancak yine yıllarca emek verdiğim bu alanda bir şeyler yazmak için kolları sıvadım. Ülkemizde bu konuda çok değerli eserler vermiş olan hocalarımızı bu vesileyle tanıdım. Bu konuda çok büyük bir kaynak eser yazmış olan Özdemir Utku, Sevda Şener ve diğer yazarlarımızı burada saygıyla anmak istiyorum. Bu çalışmada günümüzde tartışılan geleneksel tiyatro ve değişimci tiyatro konusu irdelenmiştir. Günümüzdeki değişimci tiyatroyu anlamak için Antik Dönem tiyatrosunu ve XX. yüzyılda oluşan yeni akımları iyi okuyup anlamak gerekir. Onun için kısa bir tiyatro tarihi verilerek tiyatronun geçmişi hatırlatıldı. Amerika’da bizzat getirdiğim eleştiri makaleleri ve kitaplar benim için iyi birer kaynak olurken ülkemizdeki çok kıymetli hocalarımızın eserleri de rehber olmuştur. Kışkırtıcı ve propaganda yani (Agit Prop) tiyatrosunun Amerika’daki öncüsü Clifford Odets’in bu konuda yazılmış dört eseri incelenip sonuçlar okuyucuya bir bilgi kaynağı olarak arz edilmiştir. Özellikle ilgili bölüm öğrencilerine fikir vereceğine inandığım bu mütevazı eseri yazarken bana sabır ve anlayış gösteren eşime teşekkür eder, akademik çalışmalarımda yol gösterici olan hocalarım, Prof. Dr. Seçkin Ergin’i, Prof. Dr. Güneş Günel’i ve Prof. Dr. Hasan Boynukara’yı saygı ile anıyorum.