ARAP DİLİNDE EDİMBİLİMİN KÖKENLERİ

Edimbilim, bir yaklaşım olarak hicri ilk asırlardan beri Arap dilinde pek çok alanda kullanılmakla bera­ber, bir bilim dalı olarak günümüz dilbilim çalışma­larının mahsulüdür. Zira edimbilim bir bilim dalı olarak Amerika ve Fransa menşeli olup 20. yüzyılda ortaya çıkmıştır. Güncel ile klasiğin mukayesesi niteliği taşıyan bu çalışma, Batı dünyasında ortaya çıkan edimbilimi klasik Arap dili nahiv ve belagat ilimlerinde ele alınış boyutlarıyla incelemektedir. Nahiv ilmi; dili, dilsel ögeler arasındaki ilişkileri açısından incelerken ihtiyaç durumunda konuşmacı­nın kastı, muhatabın hali, bağlam, önvarsayım ve sezdirim gibi edimbilimsel özelliklere de müracaat etmektedir. Belagat ilmi ise kullanıcılar ve bağlam açısından ortaya çıkan anlam değişimlerini inceleme­siyle edimbilimsel yaklaşımın klasik Arap dilbilimin­deki biçimi olduğu söylenebilir.