ANADOLU EYALETİ KÜTAHYA SANCAĞI 1623 TARİHLİ İCMÂL AVÂRIZ DEFTERİ

Osmanlı Devleti'nde 17. yüzyıla kadar olağanüstü hallerde toplanan avarız vergisi tımar sisteminin bozulması ile birlikte önemli bir kaynak haline gelmiştir. Avarız vergisinin düzenli olarak toplanabilmesi ve reayaya eşit olarak dağıtılabilmesi için klasik tahrirlerin yerini avarız tahrirleri almıştır. Avarız tahrirlerinin sonuçları icmâl ve mufassal avarız defterlerine kaydedilmiştir. Anadolu Beylerbeyliğinin merkezi olan Kütahya sancağına ait 17. yüzyılda yapılan tahrirlerin kaydedildiği defterlerden ilki Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivinde bulunan Bâb-ı Defterî Mevkufat Kalemi tasnifinde DMKF 27429 Numara ile kayıtlıdır. Bu defterde Kütahya merkez kazası ve nahiyeleri ile birlikte sancağa bağlı Gediz, Eğrigöz, Simav, Güre Selendi,Selendi, Anay, Eşme, Gököyük, Aydos(Gümele), Çarşamba, Ezine, Lazkiye (Denizli), Honaz, Şeyhlü, Çal Balkan, DAzkırı, Homa, Geyikler, Kula, Banaz, Sirge, Çakırca, Uşak ve Demirci kazalarının avarız kayıtları yer almaktadır. Bu çalışmada avarız vergisi hakkında bilgi verildikten sonra kaza, köyler, cemaatler ve çiftliklerin neferan ve avarız hane sayıları değerlendirilmiştir. Ayrıca icmâl avarız defterinin transkripsiyonu ve tıpkıbasımına yer verilmiştir.