19. YÜZYILDA FIKHÎ MEZHEPLERE BAKIŞ (Şevkânî ve Neylü’l-evtâr Özelinde)

Ezelden ebede kadar bütün güzel övgüler, hakkında hayır murat ettiği kişiyi dinde ince anlayışlı kılan Allah’a muhsustur. Rahmet, eminlik, selam ve selamet yağmurları, "Âlimler, Nebilerin mirasçılarıdır.” buyurarak ilmi ve ulemayı öven Rasûlü’nün, âl ve ashabı ile kıyamete kadar onlara ihsanla tabi olanların üzerine yağsın. "Dört mezhepten biriyle amel etmek zorunlu mudur?” sorusu yaklaşık iki asırdır İslâm dünyasında birçok tartışmanın merkezinde yer almaktadır. Bu soruya cevap verenleri temelde iki gruba ayırmak mümkündür: Bir tarafta dört mezhebi esas kabul ederek ondan başkasıyla amel etmeyen ve etmeye de karşı çıkanlar, diğer tarafta ise ictihadın sürekliliğini savunan ve mezhep mensuplarını, hocalarından devraldıkları fıkhî bilgiyi Kitap ve Sünnet’in önüne geçirmekle suçlayanlar. Elinizdeki kitap yukarıdaki soruyu ikinci grupta yer alarak cevaplayan Yemenli bilgin Şevkânî’nin görüşlerini incelemek amacıyla başladığımız ve 2019 yılında tamamlamaya muvaffak olduğumuz "Şevkânî’nin Muamelatla İlgili Görüş ve Tenkitleri (Neylü’l-evtâr Örneği)” adlı doktora çalışmasının kısmen düzenlemeler yapılması ile kaleme alınmıştır. Kitaba çalışmanın konusu, önemi ve yöntemini içeren bir giriş bölümüyle başlanmıştır. Kısaca Şevkânî’nin biyografisine yer verildikten sonra onun Neylü’l evtâr adlı eserde geçen muamelatla, doğrusu beyʿ ve icare konularıyla ilgili olan görüşleri tahkik edilmiştir.